Aanschotse Beemden – Tussen landschappelijk en ecologisch groen

De route slingert langs de Groote Beek vlakbij de bebouwing en de drukte van de A50 en industrieterrein Ekkersrijt. Het is een prachtige groene long midden in de drukke regio van Eindhoven. Prachtig hoe je even kunt ontvluchten in het groen, rietmoeras en hooilanden. Een korte maar erg leuke en mooie wandeling. Water, groen en rust. Meer hoeft een wandeling niet in zich te hebben. Het water staat nu hoog, soms moet je door het water banjeren en een stukje omlopen. Maar gezien de enorme droogte de afgelopen zomers mag er best een stuwtje wat hoger gezet worden om het grondwaterpeil op het oude niveau te krijgen.

De Groote Beek is een beek die ontspringt bij de spoorlijn ten noorden van Eindhoven op Landgoed De Grote Beek. De Groote Beek liep vroeger anders dan nu. Hij ontsprong op landgoed De Wielewaal, stak de Oirschotse Dijk en de spoorlijn over naar Landgoed De Grote Beek. Vanwege vervuiling op het kazerneterrein is de beek omgeleid langs de Oirschotsedijk, Vredeoord en Boschdijk. Bij de hoofdingang van het landgoed komt deze tak ondergronds terug bij de oorspronkelijke loop. Deze zijtak loopt grotendeels ondergronds en door verdroging stelt hij niet veel meer voor.

De beek stroomt door de noordelijke woonwijken van Eindhoven. In de buurt Achtse Barrier-Gunterslaer komt een gegraven zijtak van de veel langere beek Ekkersrijt erbij. Deze afwatering is in de jaren 50 aangelegd en verbreed tot een waterpartij die door de hele wijk loopt. In droge periodes stroomt bijna al het water van de Ekkersrijt hierlangs de Groote Beek in. Bij een stuw in de Bourgognelaan gaat de zijtak de diepte in en de samenvloeiing is ondergronds. Aan de overkant van de Huizingalaan komt de Groote Beek weer aan de oppervlakte en stroomt dan de Aanschotse Beemden in. Bij het voormalige gehucht Aanschot, tegenwoordig industrieterrein Ekkersrijt, voegt de hoofdtak van de Ekkersrijt zich erbij. Ten oosten van de Petrus Bandenkerk te Son vloeit de Groote Beek in de Dommel.

De Aanschotse Beemden zijn nu een levende herinnering aan deze historie van honderden jaren en fungeren daarbij ook als recreatief park voor omwonenden en liefhebbers van groen en natuur. Dit is ook de bedoeling van de gemeente die het gebied in 2001 de functie “Multifunctioneel groen” heeft gegeven. Dat wil zeggen dat een balans wordt gezocht tussen landschappelijk en ecologisch groen enerzijds en recreatief gebruik anderzijds. Doel is het in contact brengen van de stedeling met het landschap om rust te brengen als tegenwicht tegen de drukte van de stad.

Houtsingels op de hooilanden zorgden voor perceelscheidingen. De singels staan haaks op de Groote Beek waardoor een zogenaamd visgraatlandschap ontstaat. Verderop de stuw in het beekje waardoor het water van de Groote Beek kan worden tegengehouden. De bedoeling is om in tijden van overvloedige regenval de Aanschotse Beemden in te zetten als opslaggebied voor water. De droge graslanden aan de noordkant van het beekdal liggen iets hoger en zijn dus ook iets droger. In het verleden zijn deze percelen gebruikt als akkertjes. Een amfibieënpoel is de plek waar de gewone pad, bruine en groene kikker en de alpenwatersalamander hun leefgebied hebben. En zuidelijker in het rietmoeras wat is aangelegd omdat steeds grotere delen van Woensel hun regenwater afvoeren via de Groote Beek. Dit licht vervuilde water wordt hier gefilterd, gereinigd, door de bacterieën die aan de stengels en wortels van het riet zitten. Dit noemen we een helofytenfilter. Maar ook een oud bosperceel langs de beek zorgt voor dynamiek. Oude populierenaanplant is aan het afsterven. Veel dood hout wat een eldorado is voor insecten en vogels zoals de kleine bonte specht, boomklever, boomkruier, holenduif en spreeuw. Er is een enorme variatie in het gebied die je in deze wandeling op hele korte afstand doet verbazen.