Achterhoekpad – Doetinchem-Ruurlo – Struinen door coulissenlandschap in de Achterhoek

Ik wandel vandaag deels over een voormalige spoorlijn van Ruurlo naar Doetinchem. De 18 kilometer lange lijn werd in 1885 geopend en was onderdeel van een omvangrijk netwerk van lokaallijnen door de Achterhoek en Twente dat rond dat jaar in gebruik is genomen. Een groot deel van het netwerk is in de jaren ’30 gesloten voor het reizigersvervoer. Op een aantal lijnen blijven tot in de jaren ’70 goederentreinen rijden. Ook de 18 kilometer lange verbinding tussen Ruurlo en Doetinchem wordt in mei 1937 opgeheven voor het reizigersvervoer. Overal herfsttinten en ontelbare paddestoelen, de wisseling van de seizoen blijft bijzonder.

De geschiedenis van Doetinchem begint in de 9e eeuw, met een kleine nederzetting en een kerk. De plaats groeide en rond 1100 werd er een stadsmuur gebouwd tegen plunderaars. In 1236 kreeg Doetinchem stadsrechten en kwamen er vier stadspoorten. Doetinchem werd een belangrijke handelsplaats voor boeren uit de omgeving en bleef dat tot halverwege de 20e eeuw. Na de Tweede Wereldoorlog groeide Doetinchem verder als hét centrum van de Achterhoek. Omstreeks 1100 kreeg Doetinchem toestemming een stadsmuur te bouwen. Op de huidige kaarten van Doetinchem is de eivorm van de stad te zien, zoals deze was toen de stadsmuur er nog stond. In de stadsmuur zaten vier openingen. Later werden deze openingen vervangen door poorten. Door een grote stadsbrand in 1527 en een vergissingsbombardement in de Tweede Wereldoorlog zijn er in Doetinchem slechts een paar historische gebouwen over. Uit de Middeleeuwen dateren kasteel Slangenburg, de Onze Lieve Vrouwenkerk en het kasteeltje de Kelder. De Middeleeuwse Sint Catharinakerk is na de oorlog herbouwd. In de Hamburgerstraat en de Waterstraat vind je nog twee mooie gevels uit de 16e eeuw.

Een coulisselandschap of een Bocagelandschap, is een halfopen landschap dat door de beplanting en bebouwing het karakter van een toneel met coulissen heeft. De beplantingen bestaan vooral uit houtwallen en heggen. Tijdens een gang door een coulisselandschap ziet men hierachter landschapselementen verdwijnen en even later weer verschijnen. Het door velen geroemde coulissenlandschap, vormt het leefgebied voor veel planten en dieren, zoals de ree, patrijs en steenuil.

Rond Ruurlo liggen de landgoederen Het Broek, Brinkmanshoek, De Bruil, De Haar, De Heurne en Veldhoek. In het dorp is enige maak-industrie, de omgeving kent veel landbouw- en veeteeltbedrijven. Het toerisme is een andere bestaanspijler, het dorp is aantrekkelijk door de ligging in het Achterhoekse coulisselandschap en de aanwezigheid van historisch erfgoed. De naam Ruurlo is wellicht afgeleid van Roderlo, opgebouwd uit -rode- (gerooid bos) en -lo- (open parkbos). Lange tijd bestond Ruurlo uit enkele huizen op een niet-strategische open plek in een uitgestrekt bos- en moerasgebied. Kasteel Ruurlo wordt al in 1326 genoemd en is vanaf de 15e eeuw in handen van de Nederlandse adellijke familie Van Heeckeren. Willem van Heeckeren van Kell, adviseur van koning Willem III en minister van Buitenlandse Zaken, werd in Ruurlo geboren. De Dorpskerk in het centrum van Ruurlo stamt net als het kasteel uit de 14e eeuw.

De spoorlijn van Doetinchem naar Hengelo van de Geldersch-Overijsselsche Lokaalspoorweg-Maatschappij (GOLS) is in twee fasen geopend. Op 15 oktober 1884 werd het traject Ruurlo-Hengelo opengesteld en op 15 juli 1885 is het traject van Ruurlo naar Doetinchem geopend. De spoorlijn bleef tot 4 oktober 1936 in gebruik voor personenvervoer en tot 1942 voor goederenvervoer. Op 22 mei 1937 volgde echter ook de sluiting van het traject Ruurlo-Doetinchem.