Skip to main content
search

Biesboschpad – Rondwandeling Oostwaardpad – Wandelen rond de Prikpolder

By 28 december 2021december 28th, 202315-20 KM, Biesboschpad, Noord-Brabant

Hank, Prikpolder en Bakkerskil

Biesboschpad - Dagwandeling Oostwaardpad

Wilgenbos

Biesboschpad - Dagwandeling Oostwaardpad

Griendwerkershut Jannezand

Biesboschpad - Dagwandeling Oostwaardpad

Vislift

Biesboschpad - Dagwandeling Oostwaardpad

Bruine Kil

Biesboschpad - Dagwandeling Oostwaardpad

Voetpont over de Bakkerskil

Biesboschpad - Dagwandeling Oostwaardpad

Schapen langs de Bakkerskil

In de Oostwaard van de Biesbosch is, door de Agrarische Natuurvereniging Altena-Biesbosch, een grotendeels onverhard wandelpad uitgezet, langs boerenakkers en dwars door karakteristieke grienden. In de steile slootkanten langs de Bruine Kil nestelen ijsvogels; ze maken tunnels in de klei.

Rondwandeling over het Oostwaardpad van het Biesboschpad bij de Bruine Kil

De rondwandeling laat de flanken van de Biesbosch zien met enorme polders en restanten van enkele kreken. Voornamelijk over grote akkers waar aardappelen, bieten en uien worden geteeld, loop je in een grote cirkel om de Prikpolder. Soms is er een klein wilgenbosje die gelegen zijn aan de ‘killen’. Hier worden nog wilgentenen geknipt, het land is nat en uitermate geschikt voor deze bomen. Verder is er nog Fort Bakkerskil en de Keersluis, onderdeel van de Hollandse Waterlinie. Het was een hele natte dag, het hoorde bij het landschap, dat wel maar het wandelen bestond veel uit glibberen en glijden op de vette klei.

Hank

Hank ligt aan de rand van de Biesbosch en werd aanvankelijk Mariapolder genoemd. Over de betekenis van de naam Hank is veel gefantaseerd. Soldaten zijn hier blijven ‘hangen’ en de vissers hadden hier hun netten “hangen”. Waarschijnlijk is de naam echter afgeleid van ‘hang’ of ‘hank’, dat de betekenis heeft van een doodlopende kil of kreek in de buitengronden langs grote rivieren. Hank ligt in Het Land van Altena, in 1188 werd dit gebied ingepolderd en ontstond er een dorpje, Heeraartswaarde. Het maakte deel uit van de Grote Waard. Een eeuw later was er al sprake van een kerkje. Door de Sint-Elisabethsvloed van 1421 werd het dorpje verzwolgen. Hank is ontstaan als nederzetting aan de dijk van de Zuid-Hollandse Polder, die in de 17e eeuw tussen Werkendam en Dussen werd aangelegd om het gebied opnieuw te kunnen inpolderen. Via een kreek, de Bleeke Kil, bestond destijds nog een verbinding met de Biesbosch en de Bergsche Maas. Veel van de inwoners van Hank waren daarom vissers, ofwel ze sneden riet en hakten griend in de Biesbosch. Ten gevolge van de Deltawerken verloor de Hankse haven haar verbinding met de Biesbosch.

Rondwandeling over het Oostwaardpad van het Biesboschpad bij Hank

Vierbannen

Vierbannen is een buurtschap even ten noorden van het dorp Hank en de Vierbanse Gantel is een kreekrestant in het Land van Heusden en Altena. Deze gantels waren oorspronkelijk onderdeel van de Biesbosch, maar zijn na de bedijking van het Nieuwland van Altena in 1646 er buiten komen te liggen. De gantels zijn eeuwenlang belangrijk geweest voor de afwatering van het Nieuwland van Altena. Na de ruilverkaveling in de jaren 60 van de twintigste eeuw is de waterhuishouding van het Land van Heusden en Altena drastisch gewijzigd en hebben de gantels hun directe belang voor de afvoer grotendeels verloren. Het water van de gantels wordt sindsdien via een complex van sloten en weteringen afgevoerd naar de boezemgemalen van het Land van Heusden en Altena

Rondwandeling over het Oostwaardpad van het Biesboschpad bij Vierbannen
Rondwandeling over het Oostwaardpad van het Biesboschpad bij Vierbannen

Bruine Kil

De kreek, kil, begint bij het dorp Werkendam en ‘stroomt’ vervolgens enkele kilometers door agrarisch gebied, om uiteindelijk middels een gemaal uit te monden in het open water van de Biesbosch. Vroeger was de Bruine Kil een vrij brede kreek, die zowel bovenstrooms als benedenstrooms in open verbinding stond met het Steurgat. Later is het deel van de Biesbosch in de omgeving van de Bruine Kil, de zogenaamde Oostwaard, geheel ingepolderd, waardoor de kreek aan beide kanten zijn open verbinding met het buitenwater verloor. Vandaag de dag resteert slechts een smal kreekrestant van deze ooit veel bredere kil. De Bruine Kil vervult tegenwoordig een belangrijke afwateringsfunctie voor het omringende polderland van de Oostwaard

Rondwandeling over het Oostwaardpad van het Biesboschpad bij de Bruine Kil

Griedwerkershut Jannezand

De Griendwerkershut Jannezand in de Biesbosch staat bekend als één van de mooiste gratis kampeerlocaties in Nederland. Bart Dirven was in 2008 een van de initiatiefnemers van de hut. De griendwerkershut is veranderd van een schone vriendelijke trekkershut, tot een onderkomen dat is ondergekalkt met teksten die gaan over Jezus en porno en alles wat daar tussen inzit. En je moet het maar durven, zo ver in de Biesbosch in een wilgenbos alleen overnachten.

Rondwandeling over het Oostwaardpad van het Biesboschpad bij griendwerkershut Jannezand

Bakkerskil

De kreek of kil begint bij het dorp Werkendam en ‘stroomt’ vervolgens langs het dorp Nieuwendijk, om uiteindelijk middels een gemaal uit te monden in het open water van de Biesbosch. Vroeger was de Bakkerskil een breed vaarwater en stond het bovenstrooms in verbinding met de rivier de Merwede, en benedenstrooms met het open water van de Biesbosch. In 1815 werd in de dijk de Papsluis gebouwd als onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie voor de inundatie van de Uppelse polder. Later is het deel van de Biesbosch in de omgeving van de Bakkerskil, de Oostwaard geheel ingepolderd, waardoor de kreek aan beide kanten zijn open verbinding met het buitenwater verloor. Vandaag de dag resteert slechts een relatief breed, hoewel plaatselijk deels verland, kreekrestant van deze ooit machtige stroom.

Rondwandeling over het Oostwaardpad van het Biesboschpad bij de Bakkerskil
Rondwandeling over het Oostwaardpad van het Biesboschpad bij het pont over de Bakkerskil

Fort Bakkerskil

Werk aan de Bakkerskil is een fort en onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie, gebouwd rond 1878. Het fort is een van de meest zuidelijke werken en heeft onder andere als doel de Papsluis, een waaiersluis in de Schenkeldijk, te beschermen. Het werk bestaat uit een bomvrije kazerne en een natte gracht. In de mobilisatieperiodes van 1914-1918 en 1939-1940 was het fort bemand, maar er vonden geen gevechtshandelingen plaats. Na de Tweede Wereldoorlog werden in het fort collaborateurs opgesloten. Dit duurde van 7 mei 1945 tot 28 september 1946. Na hun vertrek werd het fort gebruikt als munitieopslag.

Rondwandeling over het Oostwaardpad van het Biesboschpad bij Fort Bakkerskil
Rondwandeling over het Oostwaardpad van het Biesboschpad bij Fort Bakkerskil

Papsluis

De Papsluis is een waaiersluis, maakt onderdeel uit van de Nieuwe Hollandse Waterlinie en werd rond 1815 opgeleverd. Het is de meest zuidelijk gelegen inundatiesluis en ligt in de dijk aan de Bakkerskil. Het werd gebruikt om het achterliggende gebied, vooral de Uppelse polder, in geval van een aanval onder water te zetten. De Papsluis is een waaiersluis met als voornaamste eigenschap, dat de deuren tegen de waterdruk in geopend en gesloten kunnen worden. De sluis voorkwam dat het water van de Bakkerskil ongecontroleerd de polder instroomde.

Rondwandeling over het Oostwaardpad van het Biesboschpad bij de Keersluis
Rondwandeling over het Oostwaardpad van het Biesboschpad bij de Keersluis

Overzichtskaart

Foto's van deze wandeling

Leave a Reply

Close Menu