Hofjeswandeling – Jordaan – Amsterdam – Langs grachten en steegjes naar hofjes in de Jordaan

In het centrum van Amsterdan tussen het water van de Prinsengracht, de Brouwersgracht, de Singelgracht en de Leidsegracht ligt de typisch Amsterdams volksbuurt de Jordaan. Pas in 1718 duikt de naam ’Jordaan’ voor de eerste keer op in een gedicht van Robert Hennebo genaamd ’Lof der Jenever’. Met de ’Jordaan’ bedoelde men de Prinsengracht. De Amsterdamse Jordaan is ongetwijfeld de meest bezongen, beschreven en geromantiseerde stadswijk van Nederland. Momenteel is het de wijk voor studenten, artiesten en yuppen. Tegenwoordig staat bekend om zijn vele cafés. Het sociale gebeuren speelde zich vroeger hier vaak af als een soort tweede huiskamer omdat de woningen voor de grote gezinnen vaak te klein was. Nu kun je er de echte Amsterdamse sfeer proeven.

De hofjes in de Jordaan in Amsterdam werden zo vanaf de zeventiende tot en met de negentiende eeuw gebouwd. De rijke welgestelden stichtten uit liefdadigheid, dat zeiden ze in ieder geval al was het hen eigenlijk bedoeld om een beter plaatsje in de hemel te krijgen. Ze werden bewoond door arme weduwen en kloosterzuster die waren uitgetreden en waren te vinden achter een ingang die vaak niet meer was dan een onopvallende voordeur. De piepkleine huizen zijn gebouwd rond een binnenplaats waar een gezamenlijk toilet en een wasplaats was. In de Jordaan liggen nog negenntien hofjes. Het waren er ooit meer en het oudste bewaard gebleven hofje is het Sint Andrieshofje uit 1614 aan de Egelantiersgracht 105. Andere bekende hofjes zijn het Huiszittenweduwenhof uit 1650, het Hofje De Zeven Keurvorsten uit 1645. Het Claes Claesz. Anslohofje werd in 1616 gesticht door Anslo en zijn vrouw om inwonend huishoudelijk personeel dat te oud was om te werken, te huisvesten. De strijd voor de restauratie van dit hofje in de jaren zeventig zorgde voor een keerpunt in het denken over de Jordaan.

Je start vanaf het Centraal Station en loopt snel richting Jordaan die vlakbij is gelegen. Het eerste hofje is op Palmgracht 28-38, het Raepenhofje, dat werd gesticht in 1648 door Pieter Adriaanszoon Raep. De gevelsteen boven de poort stelt een raap voor met de letter P A. In het voorportaal staat te lezen Salig syn de Vreedsame, want sy sullen Godts kinderen genaamt worden. Verder naar de Lindengracht 147-165, waar het Suykerhofje in 1667 werd gesticht door Pieter Jansz Suykerhof. Er waren 19 huisjes, een pomp en een bleek. Er woonden hier behoeftige weduwen van 50 jaar en ouder. Verder op 89-113 het Starhofje is, gesticht door een rijke koopman als dank voor zijn bevrijding uit zijn eigen kluis waarin hij per ongeluk was opgesloten. Prinsengracht 159-171, Zon’s Hofje, ook bekend als De Arcke Noach, waar doopsgezinde vrouwen van vijftig jaar en ouder woonden. Dit was een heel luxe hofje, met huizen van twee verdiepingen. En als laatste op 855-899, het Deutzenhofje, gesticht in 1694 en bewoond door dienstboden en arme familieleden. Dit hofje is makkelijk te vinden, twee monumentale huizen aan de Prinsengracht met in het midden een poort als ingang.