Verkenning Knopenrondje Wijk en Aalburg
Wandelen in het Land van Heusden en Altena
Kenmerken
Lengte: 6 kilometer
Start- en eindpunt: Happetap Wijk en Aalburg
Landschap: Polder en rivier
Verkenning Knopenrondje Wijk en Aalburg
Wandelen in het Land van Heusden en Altena
Als je van rust en ruimte houdt, is dit Knopenrondje een aanrader. Het dorp Wijk en Aalburg ligt in het Land van Heusden en Altena, redelijk geïsoleerd en onbekend maar verrassend mooi. In het rivierenlandschap wandelen we door polders en weilanden. Het pad dicht langs de Afgedamde Maas biedt je een mooi uitzicht over het water en staat garant voor het spotten van water- en weidevogels. Een torenvalk kijkt uit over de polder opzoek naar een prooi. De route leidt je in een grote boog om het Wijkerzand. Dit bijzondere poldergebied is nog steeds in eigendom van alle inwoners van Wijk. Het is een geïsoleerde plek in het rivierenland. We gaan zuidwaarts en lopen over de hoog liggende Maasdijk langs de dorpsrand en passeren de molen de Twee Gebroeders. Het tweede gedeelte gaat door de Kolkenwaard waar een lichte verhoging in het landschap op een oude motteburcht duidt. Nog een stukje langs de Afgedamde Maas en we zijn weer terug bij het beginpunt.
Wijk en Aalburg
Het gebied rond het dorp is al eeuwen bewoond. De verhoging in het rivierenlandschap, de Dussense stroomrug langs de oude Maas, werd volgens archeologisch onderzoek al in de derde eeuw na Christus bewoond. Wijk en Aalburg is in 1814 ontstaan uit het dorp Wijk en het dorp Aalburg. Het waren zogenaamde benedendorpen, die niet op een donk of verhoging lagen. Ze hadden hierdoor vaak last van wateroverlast. De vele kerken duiden op een grote verscheidenheid aan kerkgemeenschappen. De gotisch Hervormde Kerk van Aalburg en de Hervormde Kerk van Wijk zijn de meest bijzondere.
Afgedamde Maas
Het dorp Wijk en Aalburg ligt aan de Afgedamde Maas, een oude tak van de rivier de Maas. Deze begint als een dode riviertak en eindigt bij Woudrichem waar de Waal overgaat in de Boven-Merwede. In de Middeleeuwen stroomde de Maas hier nog langs Heusden richting Dordrecht. Later is het Heusdensch Kanaal gegraven, een kanaal dat de Maas met de Afgedamde Maas verbindt. Op een verhoogde landpunt, in het gebied de Kolkenwaard, is hier een heuvel te zien. Rond de heuvel, ten oosten van Wijk en Aalburg, zijn sporen gevonden van een omgreppeling en baksteenpuin. Hier zou ooit een zogenaamde motteburcht hebben gestaan. Het wordt gezien als een archeologisch rijksmonument en zou bewoond zijn geweest door de Heeren van Altena.
Wijkerzand
Het natuurgebied ligt ingeklemd tussen Wijk en Aalburg en de Afgedamde Maas. Naast een oude kreek, weilanden en vogels valt hier de enorme rust op. Voor 1814 bestond Wijk en Aalburg nog niet, er was het dorp Wijk en het dorp Aalburg. Het Wijkerzand hoorde bij Wijk en is niet van één of twee eigenaren, maar van veel meer. Alle inwoners van Wijk die ‘daar een eigen schoorsteen rookten’ zijn eigenaar. Ook nu nog krijgen de inwoners elk jaar een deel van het geld van de verhuur van de gronden van het Wijkerzand. In 1816 heeft de provincie Noord-Brabant zelfs geprobeerd om dit oude recht te omzeilen. Maar nadat men een officieel verzoek deed bij Koning Willem I werden de inwoners in het gelijk gesteld. Het gebied wordt gebruikt voor vee en je kunt er aangenaam wandelen.
Geen Knopenrondje
De twee lussen door het polderland, het Wijkerzand en de Kolkenwaard, zijn echt prachtig. Het uitzicht is weids, talrijke weidevogels leven er, rust en ruimte en mooie paden langs het water van de Afgedamde Maas. Het lange verbindingsstuk over de Maasdijk is echter te lang. Het uitzicht over de lager liggende polderlanden is wel heel mooi maar het kriterium is ‘veelal onverhard’ en daar voldoet dit Knopenrondje echt niet aan. Bovendien is de markering heel matig, te karig en soms onduidelijk. Het Knopenrondje Wijk en Aalburg gaat het niet worden. Jammer, in het veld bleek de situatie toch wat anders en op naar een nieuw te verkennen Knopenrondje: Stadse Knopenrondje Eindhoven langs Dommel en Tongelreep.