WaddenWandelen – Schiermonnikoog – Rondje Schiermonnikoog – Over autovrij eiland

Het rondje laat een mooi beeld zien van wat Schiermonnikoog te bieden heeft. Dit varieert van het Dorp met de kaken van de blauwe vinvis, het kerkje en schattige huisjes en steegjes tot volop natuur bij de Westerplas, de duinen en het Noordzeestrand. Tussendoor cultuur bij het bunkermuseum de Nasserman en het bijzondere kerkhofje Vredenhof waar soldaten uit de 2e W.O. en vissersmannen zijn begraven. En overal rust, zelfs in het Dorp waar nagenoeg geen auto’s mogen komen en rijden.

Deze wandeling was mijn 1000e wandeling op mijn wandelblog Ambulare. Het wandelen heeft me veel gebracht, vooral plezier in het buiten zijn maar ook het zien en beleven van ontelbare plekjes in Nederland waar je anders nooit gekomen zou zijn. Ik ga lekker door met wandelen en publiceren op mijn wandelblog, de ene stap voor de andere, dan kom je altijd ergens.

Het toetje van de wandeling was op het Noordzeestrand waar we een zeehondje zagen liggen. Mooi op zich maar het zeehondje was duidelijk ziek en na alarmeren van het Zeehondencentrum is het hondje opgevangen. Weer een goede daad, triest om te zien maar een bijzondere ervaring.

Het Westerstrand is een strand in het westen van het eiland Schiermonnikoog. De oppervlakte van het strand hangt af van de getijden. In het zuidwesten is een brede zandplaat, het Rif, die ontstond door de afsluiting van de Lauwerszee. Achter het Westerstrand liggen de Westerduinen. Het strand en de duinen zijn honderden meters breed.

Vóór 1720 lag een dorpje, Westerburen, op de plaats waar nu het Westerstrand ligt. Op een kaart uit de 17e eeuw zijn een kerk, een molen en veertien huizen te zien. Vanaf 1650 kwam de zee steeds dichterbij en werden de huizen weggeslagen, tot het hele dorp verdwenen was.

Het Westerstrand is een strand in het westen van het eiland Schiermonnikoog. De oppervlakte van het strand hangt af van de getijden. In het zuidwesten is een brede zandplaat, het Rif, die ontstond door de afsluiting van de Lauwerszee. Achter het Westerstrand liggen de Westerduinen. Het strand en de duinen zijn honderden meters breed. Vóór 1720 lag een dorpje, Westerburen, op de plaats waar nu het Westerstrand ligt. Op een kaart uit de 17e eeuw zijn een kerk, een molen en veertien huizen te zien. Vanaf 1650 kwam de zee steeds dichterbij en werden de huizen weggeslagen, tot het hele dorp verdwenen was.

In dit deel van de duinen zijn de dennenbossen aangelegd. De dennen zijn geplant in het begin van de 20e eeuw. De duinen zijn hier ook het hoogst. Dit komt omdat hier de zandaanvoer het grootst was. Het zand werd vastgehouden door planten, struiken en bomen.De noorderduinen zijn nu bijna overal begroeid. Dat was vroeger heel anders. Van nature stuiven duinen al. Maar tot 1900 werden de noorderduinen gebruikt voor landbouw. In de vlakke delen vlak bij het dorp, zoals de Hertenbosvallei, de Kapeglop en de Seeglop, verbouwde men aardappelen en groente. In andere delen liet men vee rondlopen en werd hooi en helm geoogst. En er waren veel konijnen. Zo ontstond een kaal duinlandschap waar de wind vat op kreeg. Die blies veel zand tot in het dorp. Men ging er wat aan doen. In 1912 werden er dennen geplant. Het weiden van vee en het hooien in de duinen werd verboden. Als er helm gemaaid was moest er nieuwe helm geplant worden. En het had succes. De kale duinen raakten in zo’n vijftig jaar helemaal begroeid.

Schiermonnikoog bestond in de 17e eeuw uit meerdere dorpjes, met als grootste dorp Westerburen. Het eiland “verdween” langzaam in zee aan de Westkant, dus werden de eilanders gedwongen zich in Oostelijke richting te verplaatsen. En zo ontstond het huidige dorp Schiermonnikoog, ook wel Oosterburen genoemd.

In opdracht van de familie Stachouwer, eigenaar in de 17e, 18e en deels 19e eeuw, kreeg het dorp in 1719 haar karakteristieke inrichting. De Streken (straten) werden van West naar Oost gebouwd, om de invloed van de wind zoveel mogelijk te beperken. De eerste bebouwing bestond uit twee rechte, evenwijdig aan elkaar lopende Streken: de huidige Voorstreek en Middenstreek. Aansluitend werd aan de Noordzijde de Langestreek ontwikkeld.

De Noordertoren, of Buitentoren, op het Nederlandse Waddeneiland Schiermonnikoog is een vuurtoren. Hij werd tussen 1853 en 1854 samen met een andere toren, de Zuidertoren, gebouwd. Omdat men vroeger niet beschikte over lichtkarakters plaatste men soms twee torens of vuren, zodat de zeeman wist waar hij was. Bovendien konden twee vuren of torens een lijn vormen, zodat schepen langs gevaarlijke ondiepten geleid konden worden.

Oorspronkelijk had de toren een vast licht. In 1910 kreeg de toren een draailicht. Vanaf toen kon men de kust ook herkennen met één licht en was het licht van de Zuidertoren overbodig geworden.

Tegelijkertijd met de ontsteking van het draailicht werd naast de toren in het daarvoor opgericht opengewerkt torentje een zogenaamd verklikkerlicht in gebruik genomen. In 1951 werd dit “Eemslicht” achter een raam in de toren geïntegreerd. In 1951 werd een uitkijklokaal voor de kustwacht in de toren gebouwd. Deze bestaat uit 12 ijzeren lamellen met elk een raam die rondom onder de balustrade van de toren zijn aangebracht. In 1979 is kreeg de toren een nieuw lichthuis om een radarantenne te kunnen dragen. De toren wordt 24 uur per dag bemand om het scheepvaartverkeer in de gaten te houden en weerberichten te verstrekken voor de kustwateren. In 1998 is de toren rood geschilderd.

Vredenhof is een begraafplaats aangelegd voor de aldaar aangespoelde drenkelingen. Aanvankelijk werden aangespoelde drenkelingen op Schiermonnikoog begraven in de duinen. In de 19e eeuw werd dit verboden. In 1863 werden zeven bemanningsleden van een gestrand Zweeds schip begraven op de plek in de buurt van het latere Vredenhof. Ook later werd er nog een drenkeling in deze omgeving begraven. In 1917 namen enkele inwoners van Schiermonnikoog het initiatief voor de stichting van Vredenhof, een begraafplaats voor de aangespoelde drenkelingen tijdens de Eerste Wereldoorlog. Ook drenkelingen uit de Tweede Wereldoorlog liggen hier begraven. De begraafplaats ligt ten noordoosten van het dorp aan de Reddingsweg, verscholen in de bossen.