Wandelen buiten de binnenstad van Deventer Schalkhaarpad
Kenmerken
Lengte: 14 kilometer
Startpunt: Station Deventer
Landschap: Stad en park
Deventer, een mooie stad, die je nu aan de noordoostflank leert kennen. Historische gebouwen, vaak op de rand van stad en platteland, met groenstroken er tussenin. Het is een aangename wandeling die laat zien dat urban walking een uitstekende manier is om een stad te leren kennen. Hoogtepunt is zonder twijfel de wijk rond het stadion de Adelaarshorst. Het fanatisme voor de adelaars spat er vanaf. Een wandeling in een hoek van Deventer verder van de IJssel die zeker bekoort.
Routemaakster Marycke Naber over de wandeling: ‘Via de voormalige beestenmarkt, de Johannes Vianneykerk, tegenwoordig in bezit van een handelaar in Boeddhabeelden en oosterse kunst, de voormalige Middelbare Koloniale Landbouwschool en stadion de Adelaarshorst van Go Ahead Eagles voert de route naar het terrein van de psychiatrische inrichting Brinkgreven. In het park daarvan kom je interessante informatie tegen over het oorlogsverleden. Vervolgens loop je via het voormalige gemeentehuis van Diepenveen en Park Braband naar de Sint Nicolaaskerk, dan Schalkhaar uit en langs het Deventer ziekenhuis. Na het historische Buitengoed De Kolk aan de Douwelerkolk bereik je de Rivierenwijk, met het buurthuis Huis van de Wijk, het nieuwe Kindcentrum en het Venenpark. Tot slot loop je langs moderne architectuur, verzetsmonumenten en kunst terug naar het station.’
Deventer
Deventer maakte in de middeleeuwen deel uit van het Hanzeverbond, een belangrijk Noord-Duits handelsnetwerk. Het is een van de oudste steden van Nederland. De plaats staat al in 9e-eeuwse bronnen van het bisdom Utrecht vermeld. De stad heeft het oudste stenen huis, het oudste wandelpark en met de Athenaeumbibliotheek ook de oudste wetenschappelijke bibliotheek van Nederland. De nederzetting Deventer is gesticht op een rivierduin aan de IJssel. Deze rivier heeft in de loop der eeuwen een grote rol gespeeld voor de stad, vanwege de handel die deze waterweg meebracht. Gezien de politiek overwegend linksgeoriënteerde bevolking werd Deventer in de 20e eeuw aangeduid als ‘Moskou aan de IJssel’. Ook wordt Deventer aangeduid als ‘Koekstad’, vanwege de bekende Deventer koek
Station Deventer
Het oorspronkelijke station van Deventer werd geopend op 5 augustus 1865. Het nieuwe stationsgebouw kwam op de plaats waar het voormalige SS-station (Staatsspoorwegen) stond. Het gebouw uit 1914, ontworpen door de architect H. Menalda van Schouwenburg, bestaat nog altijd. Opvallend aan het station zijn de vele oorspronkelijke kenmerken, zoals de tegeltableaus en de houten banken. Het is een van de weinige stations uit het begin van de 20e eeuw in Nederland die nog zo gaaf zijn gebleven. Op het station bevindt zich ook een plaquette voor het gevallen spoorwegpersoneel met daarop drie namen.
De Adelaarshorst
Het stadion wordt sinds 1920 bespeeld door Go Ahead Eagles, en draagt sinds 1971 zijn huidige naam. De Adelaarshorst is een sfeervol stadion vanwege zijn ligging, bouw en verleden, gesitueerd midden in een woonbuurt in de wijk Voorstad. Door de aanpassingen, veiligheidsverplichtingen en moderniseringen was de capaciteit in de loop van de jaren geslonken van ruim 24.000 tot 8.011. Eind mei 2015 werd begonnen met de ver- en nieuwbouw van de Adelaarshorst. De capaciteit van het stadion werd uitgebreid naar 10.000 plaatsen, waarvan 2.100 overdekte staanplaatsen. De naam Adelaarshorst verwijst naar de adelaar in het Deventer stadswapen.
Huize Brinkgreven
Landgoed Brinkgreven is een voormalig landgoed tussen de oude stad Deventer en het dorp Schalkhaar. Al in de 16e eeuw wordt Brinkgreven genoemd. Het was toen waarschijnlijk een klein landgoed of buitenplaats voor welgestelde stadsbewoners. De basis voor het huidige hoofdgebouw werd in 1786 gelegd door de burgemeester Arnold Jacob Weerts. Hij ging er permanent wonen en werd herenboer en boomkweker. Bekend is dat er sinds 1894 op het terrein mensen worden verpleegd met geestesziekten. In 1900 is het voormalig landgoed onder leiding van tuinarchitect Leonard Springer omgevormd tot psychiatrisch ziekenhuis, waarbij hij de oude elementen met nieuwe gebouwen heeft gecombineerd in een parkachtige omgeving. Op het landgoed staat het oorspronkelijke landhuis, boerderij Pinel met waterpomp, een schuur en een gedenknaald ter nagedachtenis aan generaal Heyligers. Hij liet het huis na Weerts aanpassen in neoclassicistische stijl.
Heilige Nicolaaskerk
De driebeukige neogotische basiliek in het centrum van het dorp Schalkhaar heeft als bijzonder kenmerk een hoger middenschip. De kerk is een ontwerp van architect Gerard te Riele, 1895 en is rond 1920 uitgebreid. In 2005 is de kerk gerestaureerd en toen is ook de nieuwe Vredeskapel bijgebouwd. De neogotische toren van de kerk lijkt sterk op die van de Nicolaaskerk van Lettele die eveneens ontworpen werd door Te Riele.
Buitengoed De Kolk
In 1759 liet de familie Brandt hier een landhuis De Kolk bouwen. De Douwelerkolk, oorspronkelijk een oude rivierarm van de IJssel werd opgenomen in de parkaanleg. Er werd nog een vijver voor het huis gegraven. Van het zand uit de vijver werd in het park een bult opgeworpen, een zogenaamde kiekebelt, van waaruit men een mooi uitzicht over het dorp Schalkhaar had. Vanaf 1836 tot aan 1949 was de familie Wijtenhorst de eigenaar van het landgoed. In 1949 werd het verkocht aan de gemeente Deventer. Het landhuis werd in 1966 afgebroken.